از دیرباز تا کنون، مسئله حمل و نقل یکی از مهمترین چالشهای زندگی بشر و مشغله های مخترعها بوده است. یکی از این وسیله ها، موتور سیکلت است که امروزه نوآوریهای خلاقانه و پرکاربردی در آن وجود دارد. شاید برای شما دوستداران موتور سیکلت، سوال باشد که اولین موتور سیکلت در جهان چه زمانی ساخته شد؟ توسط چه کسی اختراع شد و به شکل ساخته شده بود؟ در ادامه این مقاله پاسخگوی سوالات شما خواهیم بود.
تاریخچه موتور سیکلت از نیمه دوم قرن نوزدهم آغاز میشود. موتور سیکلتها نمونههای توسعه یافته دوچرخههای ایمن هستند. این دوچرخهها که در دهه 80 میلادی بسیار محبوب شدند، دارای چرخهای جلو و عقب همسایزی بودند و از مکانیزم پدال زدن برای حرکت استفاده میکردند. با وجود برخی نشانههای اولیه در توسعه دوچرخه به موتورسیکلت، ولی موتورسیکلتها هرگز فرصت تبدیل شده به یک ماشین را نداشتند و فقط به صورت یک ایده کلی باقی ماندند. در عوض این ایده به مهندسان و مخترعان اروپایی برای توسعه طرحهایشان بسیار کمک کرد.
با اختراع موتورهای بخار و دوچرخه، دانشمندان قرن نوزدهم به سرعت دریافتند که ترکیب این دو فناوری میتواند حمل و نقل در جادههای عمومی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. موج اول دوچرخه های موتوری فقط چند سال کوتاه و پس از اختراع دوچرخه پدال، دوچرخه معروف پیر مچاکس شروع به ظهور کرد و تا اواسط دهه 1880 ادامه یافت. ارنست پسر پیر، با ترکیب موتور بخار کوچک و یکی از طرحهای اولیه دوچرخه “استخوان شکن” اولین موتور سیکلت را در کارخانه خود در پاریس ساخت. تولید مدلهای متنوع این محصول، توسط همکاری با چندین مخترع دیگر با استفاده از انواع مختلف موتور بخار، شاهکارهای مشابهی را عرضه کرد. (سیلوستر اچ روپر در سال 1868 از کوره سوخت زغال سنگ، لوئیس گیوم پروو در سال 1871 از محفظه مشعل مشروبات الکلی، لوسیوس کاپلند در سال 1881 از موتور بخار متصل به دوچرخه چرخ دار انگلیسی(پنی پارتی) استفاده کردند
در سال 1885 انقلابی واقعی در فناوری موتورسیکلت اتفاق افتاد. در این زمان دو مخترع آلمانی گوتلیب دایملر و ویلهلم میباخ، موفق به تولید اولین موتور سیکلت با احتراق داخلی بنزین شدند. این موتور Daimler” Reitwagen” امروزه به عنوان اولین نمونه از موتور سیکلت مدرن شناخته می شود. دایملر را به دلیل اختراع این موتور، “پدر موتور سیکلت” لقب دادهاند. Reitwagen درواقع به معنی دوچرخه هایی است که دارای موتور هستند. پس از این انقلاب، بسیاری از مخترعین و مهندسان دیگر شروع به ساخت نسخه های خود از دوچرخه مجهز به موتور کردند.
ده سال پس از نمایش موتور سیکلت Reitwagenدایملر، تولید کننده آلمانی هیلدبراند و ولفمولر ” اولین کارخانه تولید انبوه موتور سیکلت را راه اندازی کردند. تجارت اولیه آنها نتوانست برای مدت طولانی زنده بماند؛ اما ویژگیهای جدید ایمنی و افزایش تقاضای عمومی منجر به گسترش موتور سیکلت در سالهای اول قرن بیستم شد. چندین شرکت بزرگ تولیدی شروع به ساختن طرحهای موتورسیکلت خود کردند. از جمله:Royal Enfield ، Triumph، American Harley-Davidson، شرکت تولید موتور سیکلت هند و DKW (که رکورد بزرگترین کارخانه تولید موتور سیکلت را قبل از جنگ جهانی دوم به خود اختصاص داده بود.)
پس از جنگ جهانی دوم، کاهش هزینه ها، افزایش پیشرفت مهندسی و شبکه های جادهای بهتر، موفقیت گسترده موتور سیکلت را در سراسر جهان تضمین کرد. موتورسیکلتها به یکی از منابع اصلی حمل و نقل در آسیا (به ویژه در شهرهای بزرگ) تبدیل شدند و جنبش “کلوپ موتور سیکلت” آمریکا (همراه با نمایش آنها در فیلمهای دهه 50 و 60) تخیل کل جمعیت جهان را روشن کرد. طی دهه 1960، سلطه تولیدکنندگان آمریکایی و انگلیسی با ظهور چندین مارک ژاپنی – سوزوکی، کاوازاکی و یاماها کمرنگ شد. آنها تولید خود را به سمت طراحی موتور سیکلتهای کوچکتر، ارزان و کارآمد متمرکز کردند که کمک کرد بیشتر بازارهای جهان را تأمین کنند.
با گسترش موتور سیکلتهای بنزینی و به تبع آن افزایش آلودگی شهرها دانشمندان به فکر تولید وسایل نقلیه با امکان آلودگی کم و ناچیز افتادند. تاریخچه اولیه موتورهای الکتریکی تا حدودی مبهم است؛ زیرا قرار نبود موتورهای برقی با این عنوان تولید شوند و ایده ابتدایی آنها مبتنی بر تولید دوچرخههای الکتریکی بود. بعدها با پیشرفت موتورهای برقی و قدرتمند شدن این موتورها، امکان ساخت موتور سیکلتهای برقی نیز فراهم گردید. موتورهای برقی و اسکوترها وسایل الکتریکی هستند که منبع انرژی آنها باطریهایی هستند که قابلیت شارژ شدن را نیز دارند. اساس کار این موتورها بدین صورت است که باطریها دستگاه انرژی الکتریکی را در اختیار موتور قرار میدهند، موتور انرژی الکتریکی را به انرژی حرکتی تبدیل کرده و در اختیار چرخها قرار میدهد که همین باعث حرکت دستگاه میشود. با تکامل موتورهای برقی، این دستگاهها در اطراف جهان پراکنده شدند.
اولین موتور الکتریکی هوشمند جهان با نام آریانا 792، توسط مهندس ایرانی جمشید آرین، در سال 1380 ساخته شد. برد مسافتی این موتور ساخته شده توسط این مهندس ایرانی، حدود 500 کیلومتر بود که این امر در نوع خود یک شگفتی در آن سالها محسوب میشد. اما بنا به عدم درک درست مسئولان وقت، از طرح و اختراع او استقبالی نشد و او مجبور به توسعه اختراع خود در دیگر کشورها شد. شش سال بعد از ساخت اولین موتور الکتریکی توسط مهندس آرین در سال 1386، شرکت تسلا موتور غول بزرگ ساخت موتورهای برقی، خط تولید اولین موتور برقی را راهاندازی کرد. برد مسافتی موتورهای تولیدی تسلا موتور حتی به گرد پای نمونه ساخته شده مهندس آرین نمیرسید. بعدها در سال 2016 برد مسافتی موتورهای تسلا توانست خود را به برد مسافتی خودروی آقای آرین نزدیک کنند. شرکت جهانرو با خریداری و وارد کردن این موتورها به داخل کشور، اولین شرکت وارد کننده موتور سیکلت برقی در ایران شد. مهندس آرین، به ایران بازگشت و با توسعه طرحهای خود توانست دستاوردهای زیادی را در این زمینه کسب کرده و شرکت آریانا را تاسیس کند سپس تولید موتورهای برقی باعث شد برای ساخت خودروهای برقی یا هیبریدی گام مهمی را در این زمینه بردارد.
تاریخچه موتور سیکلت در ایران
با مرور صنعت موتور سیکلت از انقلاب تا کنون، ما با چندین دوره و اقدامات مختلف روبرو هستیم. این بازه های زمانی شامل وقایع مختلف است و میتوان آن را به دهه 70، 80 و 90 تقسیم کرد.
بدون شک، همه کارشناسان اقتصادی معتقدند که انقلابها در هر جای جهان، تأثیرات منفی بر اقتصاد و صنعت دارند. در این مدت ایران تحت تأثیر انقلاب قرار گرفت و اقتصاد در حال بازسازی بود. در همین حال، صنعت موتور سیکلت که کاملاً دولتی بود با درخواستهای زیادی روبهرو بود و دولت به آن فکر میکرد.
صنعت موتور سیکلت زندگی خود را تا اواسط دهه 70 ادامه داد و مانند صنعت خودرو کاملا دولتی حساب میشد. در حالی که بخش خصوصی خارج از حوزه بود و چند شرکت دولتی کل صنعت را در اختیار داشتند. در پایان این سالها، تجارت خارجی برای صنعت موتور سیکلت تسهیل شد و صنعت، راه خود را پیدا کرد و این نقطه شروعی برای ورود بخش خصوصی به صنعت موتور سیکلت بود.
در حال حاضر، ما با طرح برقی سازی موتور سیکلت روبهرو هستیم. سازمانهای دولتی هر زمان که آلودگی افزایش یابد بر این طرح تأکید دارند؛ اما آنها پس از اولین باد و باران همه چیز را فراموش میکنند. آلودگی هوا سلامتی مردم را در شهرهای بزرگ تهدید میکند و مدارس تهران به دلیل این مشکل در زمستان چندین بار بسته میشود. آمارها نشان داده است که موتورسیکلتها نقش زیادی در آلودگی هوا دارند. جالب است بدانید که موتورهای کاربراتوری خارجی که در دهه 70 وارد کشور شدهاند، مظنونین اصلی آلودگی هوای شهر بزرگ هستند. اکنون، باید منتظر بمانیم و واکنش دولت در مورد موتور سیکلتهای کاربراتوری که ابزار زندگی بخشی از مردم شهر هستند، تماشا کنیم. همچنین، دولت باید برای صنعت موتور سیکلت و افرادی که به هوای تازه نیاز دارند تصمیمگیری کند.
پس از کاهش تجارت خارجی به ویژه با چین، بیشتر شرکتهای تابع و نمایندگان به عنوان رقبای شرکتهای دولتی درآمدند. خصوصیسازی در کنار واردات موتور سیکلت از چین بود. شرکتها با واردات موتور بیشتر آشنا شدند و دولت با دادن تسهیلات آنها را تشویق میکرد. شرکتهای چینی، بهترین امکانات خود را به شرکتهای ایرانی میدادند. به عنوان مثال، شرکتهای ایرانی فقط 10 درصد از حق گمرکی را نقد پرداخت میکردند و مابقی به صورت اقساطی، پرداخت میشد.
تصمیم دولت برای سهولت در تجارت خارجی، راه حلی برای تأمین نیاز بازار بود. سهولت در تجارت خارجی فقط برای افزایش تعداد درخواستها بود، اما دیگر مزایای آن مورد توجه قرار نگرفت. این موضوع فقط فضای انحصاری صنعت موتور سیکلت را از بین برد. هرچند این تنها مشکل نبود و باعث هرجومرج و غیر قابل کنترل شدن رقابت در بازار شد. این روش به خوبی پیش نرفت و همکاری شرکتهای ایرانی و شرکای خارجی برای تولید مدلهای مختلف موتور سیکلت نتیجهای دربر نداشت
شرکت موتور سیکلت توسن موتورز
توسن موتورز از سال 1385 فعالیت خود را به طور گسترده و خلاقانه در طراحی و تولید وسایل حملونقل برقی آغاز کرده است. شرکت دانش بنیان توسن موتورز، مفتخر است با همکاری تیم نخبگان دانشگاهی و طراحی خارقالعاده موتور سیکلت، در عرصه تکونولوژی نقش موثری را ایفا نماید. توسن، تجربهای استثنائی و بهروزی را برای موتورسواران و طراحی هوشمندانه و سالمی را برای محیط زیست به ارمغان میآورد.